CME kendini yıllardır “dünyanın risk yönetmek için geldiği yer” diye tanıtıyor. Gururla hem de.
Fakat cuma günü dünya içeri bile giremedi.
Bir veri merkezindeki arıza yüzünden vadeli işlem ve opsiyonların tamamı durdu.
Kesinti birçok piyasaya sıçradı ve trilyonlarca dolarlık kontratları etkiledi.
İlk uyarının CME sitesine düşmesinden dokuz saatten fazla zaman geçtikten sonra şirket hizmetlerin yeniden açılmaya başladığını duyurdu.
Arıza boyunca S&P 500 vadeli işlemleri, EBS döviz platformu, Hazine vadeli kontratları ve ABD ham petrolü dahil geniş bir yelpazede piyasa koptu.
Singapur’da bir petrol traderı ilk uyarıyı sabah 10.30 civarında gördüğünde şaka sandı.
Ekranda fiyat akışı sürüyordu.
Birkaç dakika sonra ekran dondu ve Nymex bağlantısı kesildi.
Normalde sayı yağmuru gibi akan ekranlar bir anda durdu.
Traderlar işlem yapabilmek için alternatif platform aramaya başladı.
Bloomberg News'e konuşan başka bir trader “Oldukça can sıkıcı. Endeks opsiyonlarını fiyatlamak istiyorduk” dedi.
Sağlayıcılarının başka çözümler aradığını, fakat CME likiditesine yaklaşmanın zor olduğunu söyledi.
Bu tür tepkiler CME’nin küresel piyasalar için ne kadar hayati bir parça haline geldiğini gösteriyor.
19. yüzyılın sonlarında Chicago Butter and Egg Board olarak başlayan kurum bugün her gün milyonlarca kontratın döndüğü dev bir altyapı.
Ekim ayında günlük ortalama türev hacmi 26 milyon kontratı aştı.
20 Kasım’da Hazine vadeli kontratlarındaki açık pozisyon 35 milyonun üzerine çıkarak rekor kırdı.
Sadece E-mini S&P 500 ve Nasdaq 100 kontratlarında günlük işlem değeri yaklaşık 1 trilyon dolara ulaşıyor.
Kesintilere son yıllarda sık rastlanıyor.
2024’te New York Borsası bir yazılım güncellemesi yüzünden yaklaşık 40 hissede yanlış durdurmalar yaptı ve fiyatlar yüzde 99 düşmüş gibi görünen hatalı işlemler çıktı.
Aynı yıl Nasdaq’ın kapanış öncesi işlemleri üç saate yakın aksadı.
Avrupa’da Londra Borsası da 2023 sonunda birkaç ay içinde üç ayrı arıza yaşadı.
CME’nin bu son sorunu 2019’daki kısa kesintiden daha uzun sürdüğü için şirketin yedek planları sorgulanacak gibi duruyor.
Glencore çalışanlarından biri LinkedIn’de “Gerçek Kara Cuma” yorumu yaptı.
Aslında cuma günü piyasaların sakin geçmesi bekleniyordu.
ABD’den veri yoktu. Fed konuşmacısı yoktu.
Şükran Günü sonrası hacimler düşüktü.
Bu yüzden bazıları “Böyle bir şey olacaksa en uygun gün buydu, hacim zaten sınırlıydı” dedi.
Ama ABD fiyatlamasını göremeden işlem yapmanın zorlukları da sinir bozucu oldu.
Bespoke Investment Group’tan Paul Hickey, hacim düşük olduğu için volatilitenin sınırlı kalacağını ama kesintinin işlem yapmayı daha da zorlaştırdığını söyledi.
Kesinti yüzünden Hazine vadeli kontratlarında işlem çok sınırlı kaldı.
Nakit tahvil piyasasında alım satım yer yer durdu.
Traderlar swap piyasasını daha fazla kullanarak hedge etmeye çalıştı.
Avrupa ve İngiltere tahvil vadeli kontratlarının başka bir borsada işlem görmesi sayesinde o tarafta sorun yaşanmadı.
Döviz tarafında Londra açılışında bazı platformlar geniş spreadler gösterdi.
Amundi’den Amelie Derambure “Taktiğe yönelik işlemler için genelde türev kullanıyoruz ama sabah imkansızdı. Neyse ki sakin bir gün” ifadesini kullandı.
Bazı fon yöneticileri zaten likiditenin zayıf olduğu bu günde temkinli durdu.
Gama Asset Management’tan Rajeev De Mello “Likidite azsa zaten işlem yapmak istemezdim, kesinti olunca iyice uzak durdum” dedi.
CME hizmetleri günün ilerleyen saatlerinde peyderpey geri gelirken, kesintinin gölgesi hem şirketin hem piyasaların üzerinde kaldı.